زندگینامه حضرت معصومه سلام الله علیها
حضرت فاطمه معصومه در سال 173 هجری قمری و 25 سال پس از تولد امام رضا (ع) در شهر مدینه متولد شدند. ایشان به همراه برادر بزرگوارشان حضرت رضا (ع) در میان دیگر فرزندان امام موسی بن جعفر (ع) از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بودند و شایستگی ادامه دادن خط امامت پدر را دارا بودند. مادر هر دو معصوم، حضرت نجمه خاتون (س) بود.
حضرت معصومه تنها 6 سالگی از نعمت حضور پدر بهره مند بودند. پس از آن پدر زندانی شد بعد از 4 سال به شهادت رسیدند و ایشان از کودکی متحمل هجر و فراق شدند. پس از آن حضرت فاطمه معصومه تحت تربیت برادر قرار گرفتند، البته به عنوان امام و ولی امر آن حضرت. پس از به امامت رسیدن حضرت رضا (ع) و تبعید ایشان به خراسان، بار دیگر بر غم فراق حضرت معصومه افزوده شد.
یک سال بعد حضرت فاطمه معصومه (ع) که در غم دوری برادر بی تاب بود، پس از دریافت نامه‌ای از وی خود را مهیای سفر به ایران می‌کند. ایشان به همراه جمعی از برادران و نزدیکان راهی شده اما بنا به روایاتی در شهر ساوه توسط سربازان عباسی مورد حمله قرار می‌گیرند و همراهان ایشان به شهادت می‌رسند. نقل است که خود ایشان نیز مسموم شده و از ادامه سفر منصرف شده و مسیر را به سمت قم تغییر می‌دهند. آنجا برای 17 یا 19 روز در منزل فردی به نام موسی بن خزرج ساکن بوده و به عبادت پروردگار مشغول می‌شوند. پس از این مدت بدون دیدن برادر و شدت غم و ناراحتی وارد شده چشم از جهان فرو بستند.
علت نام گذاری حضرت معصومه به نام فاطمه
نام و نسب آن حضرت در کتب تاریخی و مذهبی حضرت فاطمه بنت موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهما السلام دختر ولی خدا، خواهر ولی خدا و عمه ولی خداست. با این وجود ایشان در بین مردم ایران به حضرت معصومه شناخته می‌شود.
ائمه علیهم السلام به نام فاطمه توجه بسیار داشته اند، زیرا نام مادربزرگشان، بزرگ، پیشوای زنان عالمیان، صلوات الله علیه و آله و سلم است. از این رو می‌بینیم که دختران خود را به این نام می گذارند و همچنین آن را توصیه می کنند: از سلیمان جعفری نقل است که از ابوالحسن علیه السلام شنیدم که می گفت: فقر در خانه ای وارد نمی شود که نام محمد یا احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله یا فاطمه در میان آنان است.